(de foto is gisteravond aangekocht voor het museum)

Een bekentenis: ik raak vaak gefascineerd door oude foto’s. Vooral uit de tijd toen ‘schrijven met licht’ nog een ‘hemels geschenk’ leek, dan wel een ‘pact met de duivel’. In beeld vangen wat je ziet… wij kunstenaars proberen het al millennia, elk op onze eigen, nooit volmaakte, wijze. Maar opeens, halverwege de 19e eeuw, kon wat op en boven de aarde is volmaakt worden vastgelegd. In ’t zachte zwartwit van zoet zoutend zilver. Een vroeg voorbeeld daarvan is deze oeroude olijfboom in Getsame. In 1890, adembenemend vastgelegd door de Franse fotograaf Felix Bonfils.

Daarmee schieten we zomaar 130 jaar terug en kijken we in de Hof van Getsame, de olijfgaard waar 2000 jaar geleden Jezus wel vaker met Zijn volgelingen de schaduw van de olijfbomen zou hebben opgezocht. Maar ook; waar Zijn Vader Hem de beker laat zien die Hij – volkomen onschuldig – toch moet ledigen, wat Hem letterlijk tot bloed, zweet en tranen brengt; zozeer zelfs dat Hij door een engel moet worden gesterkt, waarna door en met verraad Zijn lijdensweg kan beginnen.

Nog verder tollen we terug. Naar die andere hof, geplant in Eden. Nog veel ouder, uit het begin der tijden. Waar Adam en Eva eveneens in volkomen onschuld de koelte van bomen bezochten en waar zij misleid werden te eten waar zij niet naar taalden en voor straf door een engel met een vlammend zwaard buiten de boomgaard werden gezet op een lijdensweg naar de dood.

Maar de foto laat zien hoe die hof wellicht bedoeld was. Ecce homo, badend in het licht van 130 jaar geleden. In eenvoudige kledij, een hoed tegen de zon, de schoffel in de hand. Onder bomen ouder dan Metusalem. Zie de mens, de hof onderhoudend; ik kan niets schuldigs aan hem vinden.