Exposities

6e Onafhankelijke Realisten Tentoonstelling

Van zaterdag 16 augustus t/m zondag 12 oktober 2003 wordt in Museum Møhlmann te Venhuizen voor de 6e keer (!) de Onafhankelijke Realisten Tentoonstelling (ORT) gehouden. Daaraan doen maar liefst 60 gerenommeerde kunstenaars mee die allen werken in een realistische of figuratieve trant. Er zullen een kleine 300 werken te zien zijn. Deze belangrijke, jaarlijkse expositie toont een aardige dwarsdoorsnede van wat er op dit gebied op dit moment in Nederland aan de hand is. Bij deze 6e editie verschijnt eveneens het 6e deel in de groeiende reeks Realisten.

Bij tentoonstellingen van tegenwoordig lijkt het veel meer om de verpakking te moeten gaan dan om de inhoud. In de race om aandacht van publiek en media worden de merkwaardigste strapatsen bedacht om met elke nieuwe expositie weer schijnbaar fris en fruitig uit de hoek te komen. Kunst leent zich daar uitstekend voor, want niemand weet tenslotte precies wat kunst is of zou moeten zijn. Die blinde vlek vormt de vrolijke vrijbrief voor veel hedendaagse tentoonstellingmakers (eigenlijk ook wel heel grote kunstenaars) om het publiek d.m.v. telkens meer marketinggeweld met “iets totaal nieuws” en “iets totaal anders” naar binnen te lokken. Maar het blijft oude wijn in nieuwe zakken: aan de museummuur een video op herhaling, uit het museumplafond druppelt audio, op de museumvloer slingeren objecten rond en in de museumnacht is het vrij dansen. Slobberwijn. Met zure afdronk. Ongeschikt om op te leggen…

Museum Møhlmann (een particulier initiatief van de schilder Rob Møhlmann en zijn vrouw Laura) houdt niet van dit soort fastfoodmanagement, waarbij dezelfde hap elke week onder een nog exotischer naam aan de man wordt gebracht. Kunst is hier kunst die wat voorstelt. Kunst, gewoon aan de muur of stevig op een sokkel. Herkenbare beelden. De werkelijkheid als uitgangspunt. Wie het waagt dit “ouderwets” te noemen of “niet vernieuwend” krijgt van Møhlmann de wind van voren. “Kunst ként helemaal geen vooruitgang, dan zou immers de kunst van nu beter zijn dan die van toen? Onzin, wat verandert is de persoonlijke visie en het tijdsbeeld. Hang een stilleven uit deze tentoonstelling tussen de stillevens in het Rijksmuseum en de verschillen zijn evident. Dat geldt ook voor de naakten, de landschappen en zo meer. Maar zijn ze beter? Of slechter? Nee, ze zijn anders en dat maakt de realistische en figuratieve kunst van alle tijden nu juist zo boeiend. Wat oude en hedendaagse kunst gemeen hebben is het talent en het vakmanschap zonder welke kunst van enig niveau onmogelijk is. Is één van beide eigenschappen niet of onvoldoende aanwezig, dan wordt het therapeutisch, amateuristisch, modern-uit-onmacht, of wat dan ook, maar géén kunst.”

Wie deze grote realistententoonstelling bekijkt, verwondert zich al snel over de diverse benaderingen van dezelfde onderwerpen en de verschillende stijlen. Sommige kunstenaars weten een overtuigend beeld te scheppen met vrij grove kwaststreken, anderen suggereren met fijne penselen een wereld die bijna tastbaar lijkt. Tegen beide verbeeldingen kan geen foto op. Het wordt Møhlmann vaak gevraagd: “maar waarom maakt u niet eenvoudig een foto?” Het antwoord is even simpel als afdoende: “als ik dat gedaan had, had u hier nu niet gestaan”.

Kwaliteit staat hoog in het vaandel bij Museum Møhlmann. Hoewel smaken verschillen en een ieder zijn voorkeuren heeft, is kwaliteit de gemene deler op de ORT’s. De jaarlijkse tentoonstelling ontstond ooit per toeval, maar is inmiddels uitgegroeid tot een vast en welbekend gegeven in het Nederlandse kunstlandschap. Overigens houdt men ook in het buitenland een vinger aan deze kloppende ader. Zo zijn dankzij de ORT’s al enige samenwerkingsverbanden ontstaan met “grote jongens” als het Panorama Museum in het Duitse Bad Frankenhausen.

Een bijzondere verrijking bij de ORT’s vormt de Realistenreeks, een serie uitgaven die al vanaf de eerste jaargang de tentoonstelling begeleidt. Elk boek geeft de biografische gegevens van de deelnemende kunstenaars en drie kleurenafbeeldingen van werken. Met deel 6 is ondertussen een even interessant als uniek tijdsdocument ontstaan, waarvan de waarde alleen maar toeneemt, juist omdat deze herkenbare kunst zo mager wordt gedocumenteerd.

Deelnemende kunstenaars

Eliot Allsop, Piets Althuis, Dina Belga, Onno Boerwinkel, Dinie Boogaart, Wilfried van den Boorn, Margreet Bosker, Paul Boswijk, Roger Braun, Epko Cordèl, Piet Deunhouwer, Gerry Dobbelaer, Janhendrik Dolsma, Joost Doornik, Ralph Douglas, Peter Durieux, Ger Eikendal, Douwe Elias, Hans Feyerabend, Magda Francot, Anita Franken, Flip Gaasendam, Ad Haring, Chris Herenius, Reinder Homan, Herman van Hoogdalem, René Jansen, Monica Jonkergouw, Romee Kanis, Wim van der Kant, Gert Kemper, Jannes Kleiker, Frans Klerkx, Pieter Knorr, Harry Meerveld, Petar Meseldzija, Rob Møhlmann, Pieter Pander, Hans Parlevliet, Jasper van Putten, Adolfo Ramón, Gezien van de Riet, Roelof de Roo, Maria de Ruiter de Witt, Michiel Schrijver, Robin D’Arcy Shillcock, Hilda Snoeijer, Ruud Spil, Janine Starke, Jan Jaap Stigter, Herman Tulp, Ed Ubels, Rien van Uitert, Van der Vegt,
Con van Velsen, Ruud Verkerk, Cas Waterman, Gerard van de Weerd, Maarten Welbergen, Paul Wieggers

Een selectie van de getoonde werken